Bước chuyển mới trong công tác thi hành án dân sự

Giao chỉ tiêu đến từng Chấp hành viên

Nghị quyết số 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và Dự toán ngân sách nhà nước năm 2018 của Chính phủ ngày 1/1/2018 nêu rõ yêu cầu “Nâng cao hiệu quả công tác THADS, nhất là liên quan đến thu hồi các khoản nợ của các tổ chức tín dụng; tập trung thi hành dứt điểm các vụ việc có điều kiện thi hành, bảo đảm thi hành dứt điểm các bản án, quyết định của tòa án về vụ án hành chính còn tồn đọng”.

Nghị quyết số 19-2018/NQ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2018 và những năm tiếp theo cũng yêu cầu nâng cao hiệu lực công tác THADS, qua đó góp phần cải thiện mức tín nhiệm của nền kinh tế đất nước.

Trên tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ban hành Chương trình hành động triển khai thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP, trong đó tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm về công tác THADS; ban hành Chương trình công tác trọng tâm của Bộ Tư pháp trong lĩnh vực THADS. 

Trên cơ sở đó, Tổng cục, các cơ quan trực thuộc Tổng cục, 63 Cục THADS cấp tỉnh và 710 Chi cục THADS cấp huyện đã ban hành Kế hoạch công tác năm của đơn vị làm căn cứ triển khai thống nhất, kịp thời, toàn diện các mặt công tác.

Ngày 18/12/2017, Tổng cục đã ban hành Quyết định giao chỉ tiêu, nhiệm vụ cho các cơ quan THADS địa phương năm 2018 với 13 nhóm chỉ tiêu cơ bản, trên cơ sở đó, các Cục THADS đã quán triệt, triển khai, ban hành Quyết định giao chỉ tiêu cụ thể cho từng Chi cục và Chấp hành viên.

Cùng với tiếp tục đổi mới, quyết liệt trong công tác chỉ đạo điều hành, đặc biệt là với phương châm hướng về cơ sở, thông qua nhiều hình thức như lập các đoàn công tác về cơ sở; tổ chức hội nghị giao ban trực tuyến theo chuyên đề; tăng cường hướng dẫn nghiệp vụ... các vướng mắc của địa phương được tiếp nhận, tháp gỡ kịp thời.

Đặc biệt, đối với các Chi cục THADS có lượng án lớn, nhưng kết quả đạt được còn thấp, các chi cục còn nhiều khó khăn, Tổng cục THADS tăng cường công tác chỉ đạo, đôn đốc, sát sao và ưu tiên nguồn lực để giải quyết. 

Tăng cường phối hợp liên ngành

Năm 2018, công tác phối hợp liên ngành tiếp tục được đặc biệt quan tâm chú trọng ở cả trung ương cũng như địa phương. Các Quy chế phối hợp liên ngành với các bộ, ngành liên quan như Tòa án, Kiểm sát, Nội chính, Công an, Ngân hàng, Bảo hiểm xã hội tiếp tục phát huy hiệu quả trong thực tiễn, qua đó đã tháo gỡ được nhiều khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu quả THADS.

Có thể kể ra các ví dụ như phối hợp với VKSNDTC hướng dẫn áp dụng quy định về ủy thác trong vụ án Giang Kim Đạt, vụ Phạm Công Danh; phối hợp với các bộ, ngành thành lập các Tổ công tác liên ngành chỉ đạo, giải quyết các vụ việc lớn như vụ Nguyễn Đức Kiên, vụ Huỳnh Thị Huyền Như, vụ Công ty tài chính II. 

Cán bộ Cục THADS tỉnh Tuyên Quang tuyên truyền pháp luật cho người dân

Năm 2018, Bộ Tư pháp cũng đã tổ chức các buổi làm việc với Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Lãnh đạo Bộ Tài Nguyên và Môi trường để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp. Hiện nay, Bộ Tư pháp và Bộ Tài nguyên và Môi trường đang tập trung rà soát để ký kết Quy chế phối hợp giữa hai Bộ nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong thi hành án liên quan đến lĩnh vực đất đai.

Công tác phối hợp giữa Bộ Tư pháp với cấp ủy, chính quyền địa phương tiếp tục được tăng cường. Bộ Tư pháp đã có nhiều Đoàn làm việc với cấp ủy, chính quyền địa phương, qua đó kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động THADS, nhất là trong công tác tổ chức cán bộ và hoạt động chỉ đạo giải quyết các vụ án lớn, phức tạp, kéo dài. Cấp ủy, chính quyền các địa phương tiếp tục quan tâm, ban hành nhiều Chỉ thị lãnh đạo công tác THADS trên địa bàn.

Tại địa phương, công tác phối hợp trong hoạt động THADS tiếp tục nhận được sự quan tâm, lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương. Ban chỉ đạo THADS các cấp thường xuyên được rà soát, kiện toàn, hoạt động có hiệu quả, nhất là trong chỉ đạo công tác phối hợp thi hành án, tổ chức cưỡng chế, chỉ đạo giải quyết những vụ án lớn, những vụ việc khó khăn, phức tạp.

Nhiều địa phương, Ban chỉ đạo THADS đã tổ chức sơ kết, tổng kết hoạt động, định kỳ họp chỉ đạo giải quyết các vụ việc THADS hiệu quả.

Địa phương: Nhiều mô hình THADS hiệu quả

Bên cạnh kết quả đạt được, khó khăn chung được các địa phương phản ánh là số lượng việc, tiền ngày càng gia tăng trong điều kiện nguồn lực có hạn, biên chế vẫn tiếp tục bị cắt giảm; hành lang pháp lý cho công tác THADS bộc lộ nhiều bất cập; ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế dẫn đến việc chây ỳ, trốn tránh thi hành án. Đặc biệt với các vụ án tham nhũng, kinh tế giá trị phải thi hành rất lớn, nhưng tài sản bảo đảm thi hành án lại rất nhỏ.

Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, các địa phương đã biến khó khăn thành động lực; chủ động tìm tòi các giải pháp nâng cao tỷ lệ THADS. Lãnh đạo các Cục, Chi cục quyết liệt, sâu sát hơn trong chỉ đạo điều hành. Các đơn vị tăng cường công tác kiểm tra nhằm phát hiện kịp thời khó khăn, vướng mắc cũng như uốn nắn, chỉnh đốn các vi phạm trong thực hiện công tác chuyên môn nghiệp vụ. 

Đặc biệt, nhiều địa phương đã làm tốt vai trò tham mưu cho Ban Chỉ đạo THADS các cấp trong giải quyết các vụ án lớn, phức tạp. Công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về THADS, qua đó giúp các tổ chức, cá nhân nâng cao ý thức công dân, ý thức chấp hành pháp luật nói chung và chấp hành bản án nói riêng được tăng cường một bước. 

Nhiều địa phương có những cách làm sáng tạo nhằm hạn chế án tồn đọng. Ví dụ như ở huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre có mô hình Dân vận khéo. Qua vận động, giáo dục thuyết phục, giảm tối đa vụ việc phải áp dụng biện pháp cưỡng chế THA, nhiều vụ án có giá trị thi hành lớn không phải tiến hành cưỡng chế THA. 

Hay như ở Sóc Trăng, để phát huy vai trò của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương trong công tác thi hành án dân sự, năm 2017, Cục THADS tỉnh Sóc Trăng đã đề xuất Trưởng Ban Chỉ đạo thi hành án dân sự tại địa phương cho phép thí điểm thành lập mô hình “Tổ vận động thi hành án dân sự”.

Đến nay, tại ba đơn vị thí điểm là huyện Mỹ Xuyên, TP Sóc Trăng và thị xã Vĩnh Châu đã có 100% các xã, phường, thị trấn trên địa bàn đã thành lập Tổ vận động. Tổ vận động đã góp phần nâng cao chất lượng công tác phối hợp với các đơn vị chức năng trên địa bàn trong việc vận động, tuyên truyền, giáo dục các đương sự tự nguyện thi hành án. 

Còn tại Long An, lãnh đạo Cục THADS không những tiếp công dân tại Cục mà còn xuống tận cơ sở để tiếp công dân… Tại Cục THADS Hà Nội, TP Hồ Chí Minh…và nhiều địa phương khác hàng năm đều tổ chức các đợt cao điểm THADS; tổ chức đối thoại với người dân, doanh nghiệp…

Với sự chủ động tìm tòi, kết quả THADS của các địa phương đã góp phần đưa công tác THADS ngày càng phát triển bền vững. Những bước tiến mới trong công tác THADS năm 2018 sẽ là nền tảng để sang năm 2019, toàn ngành tiếp tục nỗ lực hoàn thành tốt các chỉ tiêu đề ra.