Còn tình trạng né tránh, đùn đẩy bồi thường oan

Kiến nghị ban hành nghị quyết chống bỏ lọt tội phạm

Báo cáo công tác năm 2016 của VKSND Tối cao nhấn mạnh: “Ngành tiếp tục giám sát thực hiện nhiệm vụ chống oan, sai; giám sát thực hiện nhiệm vụ chống bỏ lọt tội phạm, nhất là tội phạm về tham nhũng, chức vụ và kinh tế. Kiến nghị Quốc hội nghiên cứu ban hành nghị quyết chống bỏ lọt tội phạm để góp phần phòng ngừa, phát hiện tội phạm và phòng, chống tiêu cực trong cơ quan bảo vệ pháp luật”.

Năm 2016, VKSND Tối cao đã chủ động phối hợp với Bộ Công an, TAND Tối cao giải quyết dứt điểm một số vụ án đặc biệt nghiêm trọng có mức án trên 20 năm tù, tù chung thân, tử hình có đơn kêu oan (như vụ ông Trần Văn Vót, vụ ông Huỳnh Văn Nén). Tỉ lệ truy tố đúng tội danh đạt 99,9%. Tuy nhiên, VKSND Tối cao cũng nhìn nhận: “Trách nhiệm thực hành quyền công tố trong hoạt động điều tra đối với một số vụ án chưa tốt. Việc phê chuẩn các quyết định áp dụng các biện pháp ngăn chặn có trường hợp chưa chính xác; một số trường hợp phải đình chỉ do hành vi của bị can không cấu thành tội phạm hoặc không có sự kiện phạm tội. Ngoài ra, việc giải quyết các vụ án về tham nhũng, kinh tế còn kéo dài; vẫn để xảy ra một số trường hợp tòa tuyên bị cáo không phạm tội”.

Theo báo cáo của TAND Tối cao, năm 2016, các tòa án đã giải quyết 432.441 vụ án các loại trong tổng số 463.152 vụ án đã thụ lý (đạt tỉ lệ 93,4 %). So với cùng kỳ năm trước, số vụ án đã thụ lý tăng 36.424 vụ; đã giải quyết tăng 33.383 vụ; tỉ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của tòa giảm so với năm 2015.

TAND Tối cao cũng cho biết chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người vô tội. Các trường hợp tòa án trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung đều đảm bảo có căn cứ, đúng pháp luật và được VKS chấp nhận chiếm tỉ lệ cao... Các tòa đã thụ lý tám yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm của tòa án, đã giải quyết dứt điểm hai vụ. Lãnh đạo TAND Tối cao cũng đã chỉ đạo khẩn trương giải quyết các vụ việc còn lại, trong đó có các vụ của ông Huỳnh Văn Nén, ông Trần Văn Thêm (Bắc Ninh). Các tòa cũng đã thụ lý giải quyết 22/32 vụ khởi kiện các cơ quan nhà nước yêu cầu bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước...

Còn theo báo cáo của Tổng cục Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp), năm 2016, tổng số việc phải thi hành là 821.216 việc, đã thi hành xong 530.428 việc; tổng số tiền phải thi hành là 133.618 tỉ đồng, đã thi hành xong 29.097 tỉ đồng... Tuy nhiên, các vụ việc liên quan đến tín dụng, ngân hàng (thường có giá trị lớn) kết quả thi hành đạt thấp. Một số việc liên quan đến án kinh tế, tham nhũng có giá trị rất lớn nhưng không có điều kiện thi hành (tài sản bị che giấu, hợp lý hóa, tẩu tán...). Ngành thi hành án cũng cho biết trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, các cơ quan có thẩm quyền chưa quan tâm đúng mức đến việc truy tìm hoặc chưa kịp thời kê biên, phong tỏa tài sản của người phạm tội để bảo đảm thi hành án...